"ब्रिटिश साम्राज्याचा पतन घडवून आणणारा महत्त्वाचा टप्पा."
2019 जयपूर लिटरेचर फेस्टिव्हल (जेएलएफ) ने भारतीय मुत्सद्दी नवदीप सूरी यांच्याबरोबर पॅनेल चर्चा आयोजित केली.
सुरी प्रसिद्ध लेखक नानक सिंग यांचे नातू आणि एक भारतीय मुत्सद्दी आहेत. त्यांनी आजोबांच्या महाकाव्याचे शीर्षक अनुवादित केले आहे खुनी वैशाखी: जालियनवाला बाग हत्याकांड, १ 1919 १. मधील कविता (2019).
खुनी वैशाखी १ April एप्रिल १ 13 १. रोजी घडलेल्या क्रूर जालियांवाला बाग हत्याकांडावर टीका करणारी कविता आहे.
नानक सिंह हे मूळ लेखक होते खुनी वैशाखी पंजाबी मध्ये. सूरीचे आभार इंग्रजीत आता एक भावनिक आणि कष्टदायक अनुवाद आहे.
नवदीप सूरी एप्रिल १ 1919 १ of च्या भयंकर घटनेनंतर शंभर वर्षानंतर जेएलएफमध्ये दाखल झाली.
जेएलएफ येथे त्यांनी या कवितेचे महत्त्व आणि ब्रिटीश राज्याचा ऐतिहासिक लेखाच्या रूपात त्या कशा वापरल्या जाऊ शकतात यावर चर्चा केली.
डेसब्लिट्झ त्याच्याशी विशेष मुलाखत घेण्यास भाग्यवान होते. या कविता आणि नवदीप सूरी याबद्दल काय म्हणायचे होते ते बारकाईने पाहू या.
खुनी वैशाखी
खुनी वैशाखी चा दिवस दर्शवितो जालियनवाला बाग हत्याकांड. आजचा दिवस अतिशय भयंकर होता. ब्रिटिश भारतीय सैन्याने भारतीयांच्या शांततापूर्ण लोकसभेवर गोळीबार केला.
अमृतसरमधील जल्लैनवाला बाग या सार्वजनिक उद्यानात वेगवेगळ्या श्रद्धेने बनलेले भारतीयांचे गट एकत्र जमले होते.
काहीजण शांततेने ब्रिटीश राजवटीचा निषेध करण्यासाठी आले होते तर बरेचजण एकत्र येऊन धार्मिक उत्सव साजरा करण्यासाठी एकत्र आले होते.
हे आंदोलन करणारे ब्रिटिश सरकारने अधिनियमित केलेले पाऊलॅट कायद्याविरुध्द आंदोलन करीत होते. या कायद्याने भारतातील इंग्रजांची सत्ता अनिश्चित काळासाठी वाढविली.
यामुळे ब्रिटिश अधिका authorities्यांना भारतीय नागरिकांची अनिश्चित काळासाठी नजरकैद आणि बंदी घालण्याची मुभा देण्यात आली. भारतीय राष्ट्रवादाची आणि ब्रिटिशविरोधी भावनांच्या ब्रिटीशांच्या भीतीपोटी रॉलाट अ‍ॅक्टला मान्यता देण्यात आली.
अनियंत्रित निषेध रोखण्यासाठी ब्रिटीश वसाहत अधिकार्‍यांनी जाहीर सभांना बंदी घातली.
तणाव हाताळण्याच्या प्रयत्नात, रेजिनाल्ड डायर यांना नवीन, परंतु तात्पुरते, जनरल म्हणून पाठविले गेले.
१ April एप्रिल १ 13 १ On रोजी जनरल डायर यांना बातमी मिळाली की बर्‍याच भारतीय लोक जल्लाइनवाला बाग येथे गटात एकत्र येत आहेत. त्यांनी गर्दीवर गोळीबार करण्याचे आदेश ब्रिटीश भारतीय सैन्याला दिले.
ही अत्यंत क्लेशकारक घटना होती. अधिकृत संख्या वादविवादास्पद आहेत, परंतु शेकडो दुर्घटनांमध्ये अनेक पीडित जखमी झाल्या आहेत.
नवदीप सुरीचे आजोबा, नानक सिंह, त्या दिवशी ब्रिटीश राजवटीचा निषेध करणार्‍या लोकांपैकी एक होता. एप्रिल 22 मध्ये तो फक्त 1919 वर्षांचा होता.
नानकांनी या संघर्षाच्या त्यांच्या अनुभवाबद्दल लिहिण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी शीर्षक असलेली एक कविता लिहिली खुनी वैशाखी।
अनुवाद गमावले
नवदीप सूरी यांनी स्वतःला आव्हान दिले अनुवाद करीत आहे ही खूप आवडणारी कविता. त्यांनी आमच्याबरोबर भाषांतर प्रक्रियेवर चर्चा केली ..
यापूर्वी त्यांनी नानकसिंग यांनी केलेल्या मागील कामांचे भाषांतर करण्याचा प्रयत्न केल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले. त्यांना सर्वात कठीण वाटले ते लिखाणाच्या विशिष्ट भाषिक संदर्भांबद्दल माहिती नव्हते.
उदाहरणार्थ, त्याने हे सांगितले की त्यांच्या आजोबांनी एक कादंबरी लिहिली जी अत्यंत ग्रामीण वातावरणात घडली.
या प्रकाराचा अचूक अनुवाद करणे सुरीला खूपच आव्हानात्मक वाटले पंजाबी त्या प्रदेशासाठी वापरले.
यामुळे, सुरीने आजोबांनी पुस्तकांचे भाषांतर करण्याचा निर्णय घेतला ज्यामध्ये त्याच्याशी सहजतेने संबंधिताची एक सेटिंग होती. तो म्हणतो:
“आणि म्हणून मी अनुवादित केलेली दोन पुस्तके माझ्या स्वत: च्या शहरी सेटिंगच्या अगदी जवळ होती जिथे माझ्याकडे ग्रामीण पंजाबपेक्षा भाषेच्या संदर्भात उच्च सोयीची पातळी आहे.”
असे म्हटले जाते, काव्य भाषांतर करणे गद्य भाषांतर करण्यापेक्षा तर्कसंगतपणे कठीण आहे, जसे सुरीने पूर्वी केले आहे.
सुरी स्पष्ट करते:
“हे वेगळ्या प्रकारचे आव्हान होते कारण खुनी वैशाखी ही एक कविता आहे आणि काव्य भाषांतर करणे गद्य भाषांतर करण्यापेक्षा खूप वेगळे आहे.
“त्या [आधीच्या] दोन कादंब .्या होत्या आणि इथे मी यमक आणि मीटरच्या आव्हानाला झोकून देताना आणि कवितेचा मूळ प्रवाह टिकवण्याचा प्रयत्न करीत होतो.”
हे आव्हानात्मक असूनही, अनुवाद प्रक्रिया फार फायद्याची असल्याचे नवदीप सूरीला आढळले, विशेषत: जसे की त्याने त्याच्या वारसाबद्दल आणि सांस्कृतिक ओळख:
“माझ्यासाठी ही कविता अनुवादित करण्याची आणि ती लिहिण्याची आणि त्यातील काही गोष्टींचा शोध घेण्याची प्रक्रियादेखील स्वत: ची शोधाशोध करणारी एक छोटीशी यात्रा होती.”
त्यानंतर नवदीप कवितेची शैली स्पष्टपणे सांगत राहिला. कवितेच्या कच्च्या प्रतिमांचा संदर्भ घेत ते म्हणतात:
“हे [खुनी वैशाखी] अतिशय दृश्य आहे आणि हे अतिशय उल्लेखनीय आहे की खुनी वैशाखी आणि जालियांवाला बाग हत्याकांडात माझ्या आजोबा जेमतेम बावीस वर्ष होते.
जालियनवाला बागचे महत्व
नवदीप सुरी यांना, खुनी वैशाखी फक्त एक कविता पेक्षा अधिक आहे. म्हणूनच, हे एक लक्षवेधी साक्षीदार खाते आहे जालियनवाला बाग हत्याकांड.
शिवाय हा इतिहासाचा तुकडा आहे. अशा लेखनाचे काम त्याला खूप प्रकर्षाने वाटते खुनी वैशाखी आमच्या वारशाबद्दल कृतज्ञता दर्शविण्यास सांगावे. तो म्हणतो:
“हे [कविता] माझ्यासाठी काय आहे याचा अर्थ या पुस्तकात काम करण्याच्या प्रक्रियेतून घडला आहे.
“मला जे शिकवले तेच आहे की आपला इतिहास आणि आपला वारसा किती कमी आहे हे आम्ही मानतो, त्या जतन करण्याविषयी आपण किती संवेदनशील आहोत…”
सुरी लक्ष वेधतात की सुवर्ण मंदिरात दरवर्षी लाखो यात्रेकरू येतात. ते इतके जवळ असूनही त्या यात्रेकरूंचा थोडासा भाग जालियांवाला बागला भेट देतो .. तो व्यक्त करतो:
“हे केल्यावर मला वाटते [अनुवाद करणे] खुनी वैशाखी] की जालियनवाला बाग हे सुवर्ण मंदिराइतकेच महत्त्वाचे तीर्थस्थान असले पाहिजे. ”
“ज्यांनी तुमच्यासाठी आपले प्राण सोडले त्यांना आपण सलाम करीत नाही तर तुम्ही कमी लोक आहात. जर तुम्ही तुमचा स्वतःचा इतिहास विसरलात तर तुम्ही कमी लोक आहात आणि मला वाटते की आमच्या वारशाच्या त्या भागावर आम्हाला अभिमान असणे आवश्यक आहे. ”
“ही [जालियनवाला बाग] ही घटना होती जी ब्रिटीश साम्राज्याचा पतन घडवून आणणारी चिन्हे होती.”
म्हणून सुरीला वाटतं की त्याच्या वारशाचा हा भाग लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. त्याचा वाचनावर विश्वास आहे खुनी वैशाखी, आणि त्यामागची कथा जाणून घेणे, हे करण्याचा एक उत्कृष्ट मार्ग आहे.
त्यांनी हे हलवून ठेवणारी कविता म्हणून वर्णन केले आहे, परंतु त्या घटनेची आवश्यक माहिती देखील आहे. कारण ब्रिटीशांनी लिहिण्याऐवजी ही कहाणी एका तरूणाने सांगितली आहे जो सुदैवाने हिंसाचारातून बचावला.
“फार कमी औपचारिक शिक्षण घेतलेले बावीस वर्षांचे वय म्हणून त्यांनी हे शक्तिशाली लेखन लिहिले जे केवळ कविताच नाही तर समकालीन इतिहासाचे कार्य आहे.”
नवदीप सूरी यांची आमची खास मुलाखत येथे पहा.
सुरी आणि इतर अनेक भारतीयांसाठी, खुनी वैशाखी फक्त एक सुंदर-लिहिलेले नाही कविता. ब्रिटीशांच्या राजवटीपासून भारताच्या स्वातंत्र्यासाठीच्या संघर्षाचा हा अविभाज्य लेख आहे.
सुरीचे आभार, आपण पंजाबी बोलत नसले तरीही या कवितेचे कौतुक करणे शक्य आहे.
खुनी वैशाखी: जालियनवाला बाग हत्याकांड, १ 1919 १. मधील कविता Amazonमेझॉनकडून खरेदी करण्यासाठी उपलब्ध आहे येथे.
लोड करीत आहे ...